ptol.org.pl

Podjęto próbę ustalenia najczęstszych przyczyn kreowania przej biegłych sądowych zmieniających opinii o zdolności do pracy wnio skującego a więc takich, które uzasadniają zmianę decyzji ZUS.

Analizowano 2541 kolejno wydanych opinii na przełomie lat 2002/2003 764 (31%) z nich dawało podstawy do zmiany decyzji ZUS. Stwier dzono znaczące różnice w odsetku opinii zmieniających zarówno po^ między biegłymi reprezentującymi poszczególne specjalności klinicz ne (od 4 do 78%) jak i pomiędzy poszczególnymi biegłymi o tej same; specjalizacji (od O do 83%). Najwięcej (74%) opinii zmieniających do tyczyło uznania wnioskujących za całkowicie lub częściowo niezdolnych do pracy, 11% wydłużenia kresu trwania niezdolności, 7% uznania badanych za niezdolnych do samodzielnej egzystencji a 5% określenia wcześniejszej daty powstania niezdolności do pracy. Blisko 1/3 opinii zmieniających, uznających wnioskujących za niezdolnych dc pracy zarobkowej dotyczyła osób nadal zarobkujących. Połowa z nich pracowała na tym samym stanowisku pracy co przed złożeniem wniosku o rentę a 1/3 kontynuowała działalność gospodarczą.

W ocenie autorów ok. 2/3 analizowanych opinii zmieniających jesl spowodowana niewystarczającą znajomością przepisów prawnych regulujących orzecznictwo dla potrzeb ubezpieczenia społecznego lub ich odmienną interpretacją przez biegłych. Ok. 6% wynikało z ustalenia nowych okoliczności zaistniałych już po badaniu lekarza orzecznika. 9% wynikało z braku przełożenia myślenia lekarza-biegłego sądowego z klinicznego na orzeczniczy wyrażającego się m.in. nieuzasadnioną wiarą w prezentowane przez badanego wyniki badań pomocniczych sprzecznych z obrazem klinicznym stwierdzonym badaniem przedmiotowym albo w zebrane od badanego dane dotyczące skarg lub charakteru pracy czy też posiadanych kwalifikacji. Tylko 6% wydanych przez biegłych opinii zmieniających da się określić jako opinie ?z pogranicza” a więc takie w stosunku do których nie można się jednoznacznie wypowiedzieć co do ich zasadności. 4% opinii zmieniających można uznać za słuszne a orzeczenie lekarza orzecznika za błędne.

Wyniki badań upoważniają do określenia cech jakie powinny charakteryzować lekarza aby mógł rzetelnie orzekać i to niezależnie dla jakich potrzeb sporządza swoją opinię. Poza zrozumiałą potrzebą posiadania szerokiej i aktualnej wiedzy lekarskiej powinien znać przepisy prawne regulujące orzecznictwem dla danych potrzeb oraz umieć je interpretować, zaniechać myślenia kategoriami lekarza klinicysty a opanować sposób myślenia orzeczniczy, umieć kierować się nie tylko dobrem jednostki czyli badanego lecz dostrzegać również dobro ogółu ubezpieczonych i świadczeniobiorców, nie może ulegać żadnym wpływom i naciskom przełożonych, przyjaciół, krewnych czy innych lekarzy, umieć patrzeć krytycznie na wyniki badań pomocniczych, zwłaszcza tych, które zawierają ocenę badania dokonaną opisowo przez innego lekarza a nie wyrażoną liczbowo i które są sprzeczne z wynikiem badania klinicznego, być tolerancyjnym do krytycznej oceny własnej opinii, unikać emocjonalnego stosunku do badanego i odmówić wydania opinii jeżeli badany był jego pacjentem.

Referat

Powyższy tekst stanowi streszczenie referatu wygłoszonego w ramach I Kongresu Polskiego Towarzystwa Orzecznictwa Lekarskiego, który odbył się w dniach 15/16 września 2003 w Łodzi.