Analiza wyników przekwalifikowania zawodowego w praktyce orzeczniczej o/ZUS w Tarnowie w latach 2000-2002
W. Wyszkowski, R. Witek
Od czasu wprowadzenia zmian w dystrybucji środków pieniężnych z FUS poprzez rozszerzenie wachlarza świadczeń, jednym z nich spełniającym kluczową rolę stało się przekwalifikowanie zawodowe.
W związku z niekorzystnymi danymi demograficznymi bardzo ważnym kierunkiem w działalności ubezpieczyciela społecznego jest aktywizacja zawodowa osób, które w znacznym stopniu utraciły zdolność do wykonywania pracy zarobkowej zgodnej z dotychczasowymi kwalifikacjami. Zmiana kwalifikacji zawodowych u osób z tej grupy, przeprowadzona z inicjatywy ZUS, prowadzić ma do podjęcia przez nie pracy zarobkowej a przez to zmniejszenie obciążenia FUS.
Mimo ważkości przekwalifikowania zawodowego jest ono relatywnie bardzo rzadko orzekane a w praktyce brak przypadków pomyślnie, długotrwale przekwalifikowanych. Celem pracy była analiza przyczyn stwierdzonej niskiej efektywności procesu przekwalifikowania zawodowego.
Analizie poddano sprawy orzecznicze prowadzone przez tarnowski Oddział ZUS w latach 2000-2002, w których lekarz orzecznik ZUS uznał za konieczne przeprowadzenie przekwalifikowania zawodowego.
Poniższa tabela zawiera dane dotyczące przekwalifikowania zawodowego orzekanego u badanych w różnym wieku w latach 2000-2002.
Niepowodzenie przekwalifikowania przez Urzędy Pracy wynikało z dwóch przyczyn: brak środków pieniężnych na przeprowadzenie szkolenia dla 48% analizowanych i negatywna opinia lekarza profilaktyka u 52% osób z orzeczoną rentą szkoleniową.
Według opinii autorów pracy przekwalifikowanie zawodowe osób, które trwale utraciły zdolność do pracy zgodnej z dotychczas posiadanymi kwalifikacjami ale zachowały zdolność do pracy zarobkowej po zmianie kwalifikacji zawodowych na dostosowane do stopnia i rodzaju naruszenia sprawności organizmu jest niezwykle istotnym zagadnieniem nie tylko z powodów ekonomicznych, ale i przede wszystkim społecznych. Jednak obecny system orzekania o konieczności przekwalifikowania powodujący przyznanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego w postaci renty szkoleniowej jest nieefektywny i należałoby rozważyć jego modyfikację lub ustalić nowy.
| Rok 2000 | Rok 2001 | Rok 2002 | |
|---|---|---|---|
| Liczba orzeczeń przekwalifikowania zawodowego | 39 | 62 | 116 |
| Liczba orzeczeń, które uzyskały pozytywną opinię psychologa | 19 (48%) | 15 (24%) | 54 (46%) |
| Liczba osób przekwalifikowanych przez Urząd Pracy | 0 | 0 | 0 |
Referat
Powyższy tekst stanowi streszczenie referatu wygłoszonego w ramach I Kongresu Polskiego Towarzystwa Orzecznictwa Lekarskiego, który odbył się w dniach 15/16 września 2003 w Łodzi.